در ابتدا درود میفرستیم بر روان پاک بزرگ مرد تاریخ ادب پارسی، فردوسی بزرگ
که به زیبایی در شاهنامه از کاوه آهنگر یاد می کند و دوباره این اسطوره بزرگ ایران باستان را می پروراند تا درس آزادگی و دادگری کاوه آهنگر را به گوش همگان برساند...
جمشید شاه ایران شاهی فرهمند است که سرانجام به خاطر خودبینی و غرور فرّه ایزدی را از دست می‌دهد و مردم که از او خسته شده بودند به اشتباه به ضحاک یا اژی‌دهاک پناه میبرند و روزگار سختی را برای خود رغم میزنند. ضحاک پسر مرداس فرمانروای دشت نیزه وران کشور بابل بود. ضحاک پسری زشت سیرت و ناپاک اما جنگنده و چابک بود، او به فریب اهریمن پدر خویش مرداس را کشت و برجای او نشست. آن گاه اهریمن به صورت جوانی نیک روی بر او ظاهر شد و خوان سالار او گشت و به بوسه ی او از شانه های آژی دهاک دو مار برآمد و باز دوباره همان جوان به صورت پزشکی بر او پدیدار شد و گفت چاره ی آن دو مار تنها سیر کردن آنها با مغز جوانان است تا این خورش اندک اندک در وجود آنها کارگر افتد و بمیرند.
به خواست مردم که از جمشید شاه ایران خسته شده بودند ضحاک به ایران حمله می کند و با کمک مردم بر جمشید پیروز می شود. در دوران حکومت ضحاک کردار نیک فرزانگان از میان رفت و کشور به کام فرو مایگان و بی فرهنگان گرفتار شد. هنر و مردمی خوار شد و دروغ و ریا ارزش شد. راستی و درستی و رادی و بزرگواری نابود شد و پستی و تبهکاری کشور گیر شد. دست ستمگران و پلیدان بر مردمان دراز گردید و هیچ کسی از بیم کشته شدن جرأت نداشت غم دل جز به راز در مکانی خلوت با نزدیک ترین کسان خود گوید. اختیار جان و شرف بزرگان و دانایان به دست عده ای دزد و نابکار و فرزندان آنها که در لباس یاران ضحاک خون آشام درآمده بودند، افتاده بود. خادمان ضحاک دوشیزگان و زنان پاکدامن ایرانی را می آلودند و جوانان پرمغز ایرانی را یا از کشور فراری می دادند و یا گرفتارشان می کردند و آنان را خوراک نیات اهریمنی ضحاک می کردند و مردم از بیم کشته شدن خاموش مانده بودند و همه سر به گریبان اندوه و درد فرو برده بودند و هیچ کس را یارای دادخواهی نبود و بدین‌ سان روزگار فرمانروایی او هزار سال به درازا می‌کشد.

مارلیک، گورستانی از تمدن و هنر ایران

کمی دورتر از رودبار در دل کوههای سرسبز و جنگل های انبوه گیلان، تپه مارلیک در جوار دره گوهر رود، چشم ها خیره می کند و البته اگر بدانی که این منطقه زمانی دور به قدمت هزاره اول قبل از میلاد پذیرای قومی هنرمند و خلاق از اهالی فلات ایران بوده است؛ چشم دلت به دیدن زیبایی های معنوی منطقه روشن تر خواهد شد.
گروهی از پژوهش گران معتقدند مارلیک از دو واژه "مار" یعنی مار و "لیک" به معنای سوراخ ایجاد شده و به دلیل انبوه مارهایی که در این تپه زندگی می کنند؛ به این نام خوانده می شود. اما بعضی واژه مارلیک را یک واژه تاریخی می دانند که از دو جزء "مارد: اقوام مارد" و "لیک به معنی قوم و عشیره" ساخته شده است. اگر این نظریه درست باشد، گنجینه مارلیک به قوم آمارد از اقوام بومی ایران تعلق دارد.
مهاجرت از مارلیک به قدری سریع و ناگهانی و احتمالا وحشتناک اتفاق افتاده که کسی فرصت بازگشت و سرقت اشیای گران بهای آن را پیدا نکرده است
اولین حفاری های باستان شناسی در مارلیک و مناطق اطراف آن در سال 1343 انجام شد و در این کاوش 53 گور که به طور منظم در کنار هم ساخته شده بود، کشف شد. در کنار اسکلت های مردگان که به پهلو، با زانوهای خمیده روی قطعه ای از سنگ آرمیده بودند، اشیای قیمیتی فراوانی به دست آمد. این موضوع ثابت میکرد که احتمالا تپه مارلیک قبرستان سلاطین و خانواده های این منطقه بوده است.
به نظر می رسد پس از این تاریخ، اقوام مارلیک این منطقه را ترک کرده اند. شباهت اشیای به دست آمده از قبرستان ب سیلک با اشیای تپه مارلیک نشان از ارتباط بین این دو منطقه دارد و صاحب نظران معتقدند که اقوام مارلیک پس از ترک ناگهانی قلمرو خود به تپه سیلک مهاجرت کرده اند.
مصون ماندن قبور مارلیک چه در طول دوران چند قرن حکومت آنها و چه پس از مهاجرت و یا از بین رفتن آنها نشان دهنده چند نکته است: نخست این که حکومت آن قدر قدرت داشته که مانع از دستبرد ساکنان به قبور شود. دوم، مهاجرت از مارلیک به قدری سریع و ناگهانی و احتمالا وحشتناک اتفاق افتاده که کسی فرصت بازگشت و سرقت اشیا را پیدا نکرده است. سومین نکته در این باره هم این که با توجه صخره ای بودن منطقه و با رشد گیاهان و مخفی شدن قبور، امکان دسترسی به آنها نبوده است.
از قبور مزبور آثار بسیار کم نظیر و گران بهایی به دست آمده که شامل آلات ادوات گوناگون، اسلحه، شمشیر، خنجر، ظروف سفالین، زیور آلات زنانه مانند سنجاق سر، گردن بند، سوزن های منقش به نقوش حیوانی و گیاهی، گوش پاک کن های طلا و برنز، ظروف آشپزخانه، دوک نخ ریسی، و جام های بسیار زیبا می باشد. این اشیا از جنس طلا یا نقره و مفرغ بوده و تزئینات روی آن بسیار زیبا و هنر مندانه انجام شده است. در میان ویرانه های مارلیک تکه پارچه هایی هم یافت شده است که نشان از قدمت صنعت پارچه بافی در این ناحیه همانند شهر سوخته می باشد.
در میان این آثار، جام مارلیک نمونه بی بدیل هنر ایرانی است که شهرت جهانی دارد.
جام های سیمین و زرین ، ظروف فاخر و نقش برجسته های ماهرانه مارلیک گنجینه ای دیگر از زیبایی و هنر ایران باستان و موید این سخن معروف است که : هنر نزد ایرانیان است و بس، از همان سپیدم دم تاریخ تا به امروز.

کرنای هخامنشی
************
یک شیپوره مفرغی که در سال 1336 خورشیدی در آرامگاه داریوش سوم پیدا شد. طول این نمونه منحصر به فرد 120 ، قطر دهانه خروجی اش 50 و قطر دهانه ورودی اش 5 سانتی متر است و هم اینک در موزه تخت جمشید استان فارس نگهداری می شود. شیپوره یاد شده به کرنای هخامنشی نیز شهرت دارد. با توجه به این که معمولاً در مقبره پادشاهان عهد باستان، اشیاء گرانقیمت و حاوی افتخار دفن می شده است، چنین به نظر می رسد کرنا در ساختار حکومتی هخامنشیان، چیزی بیش از یک ابزار موسیقایی بوده و احتمالاً نمادی از قدرت امپراطوری محسوب می شده است.

شهر باستانی «هترا» یادمان دوره اشکانیان در عراق کنونی
بازمانده‌های شهر و محوطه باستانی هَترا در ۲۹۰ کیلومتری شمال شهر بغداد و ۱۵۰ کیلومتری جنوب غرب موصل قرار دارد. هترا به همراه مجموعه عظیم بناها، تندیس‌ها، سنگ‌نبشته‌ها و دیگر یادمان‌های فراوانی که در آن به دست آمده، یکی از بزرگترین و مهمترین بازمانده‌های هنر ترکیبی ایرانی- رومی و فرهنگ و تمدن ایرانی اشکانی است. این شهر در سده دوم پیش از میلاد پایه‌گذاری شد و در سده دوم و ابتدای سده سوم میلادی به اوج بالندگی و عظمت خود رسید. هترا کامل‌ترین شهر باقی‌مانده از دوران اشکانی است و آن را یکی از بهترین نمونه‌های شهرهای محصور و مدور شرقی می‌نامند که با تیسفون و فیروزآباد در استان فارس قابل مقایسه است. هترا در ابتدای قرن بیستم توسط گروه باستان‌شناسان آلمانی حفاری شد. کاوش‌های بعدی را باستان‌شناسان عراقی در دهه‌ی پنجاه میلادی ادامه دادند. در سال 1985، سازمان یونسکو، این محوطه‌ی باستانی را در فهرست میراث جهانی به ثبت رساند. از جمله موارد اشاره شده در پرونده‌ی ثبتی یونسکو، غیرقابل نفوذ بودن هتراست که آن را به عنوان نمادی از قدرت اشکانی‌ها در برابر امپراتوری رم برجسته می‌کند. با این که از دهه‌ی نود میلادی برنامه‌های مرمتی گوناگونی برای این شهر وجود داشته، اما تهدید اصلی شهر، حفاری‌های گسترده غیرقانونی و قاچاق آثار باستانی آن است. تعداد زیادی از آثار به دست آمده از هترا، در غارت بزرگ موزه‌ی بغداد به سال 2003 میلادی دزدیده شدند و یا آسیب‌های جدی به آنها وارد شد. متاسفانه ایرانیان هترا را بکلی به دست فراموشی و بی‌توجهی سپرده‌اند و آشنایی چندانی با این آثار گرانمایهٔ ایرانی ندارند.